Witamy w Wolnym Mieście Christiania

Stragany z miękkimi narkotykami, domy bez numerów, totalna wolność, nieskrępowana twórczość  - takie były założenia hipisów, którzy prawie 40 lat temu tworzyli własne miasto. O tym, jak wygląda ono dziś, rozmawiamy z Magdą Piotrowską, stypendystką programu Erazmus w Kopenhadze.

Marta Chowaniec: Określasz Christianię miastem, ale faktycznie ona nim nie jest. 
Magda Piotrowska: Ale mieszkańcy Christianii tak sami się określili, że mieszkają w Wolnym Mieście Christiana. To jednak rzeczywiście nie jest miasto, nawet nie jest jedną dzielnicą. Chociaż posiada własny np. samorząd, podatki, walutę, pocztę i wiele innych cech, które charakteryzują miasta, a nawet państwa. No i oczywiście są mieszkańcy, którzy się z tym miejscem utożsamiają. 

Wielokrotnie odwiedzałaś Christianię. Podobno są do niej specjalne wejścia, a nad każdym napis: „Witamy w Wolnym Mieście Christiana". Jak wyglądają takie wejścia?
Nie jest tak, że można z każdej ulicy wejść do Christianii. Ona jest ogrodzona przez dawne fortyfikacje wojskowe i mur oraz naturalnie przez kanały, bo leży na fragmencie wyspy. Tych miejsc, gdzie można wejść jest raczej mało, ale w żaden sposób nie są kontrolowane.

Nie można tam wjechać  samochodem?
Nie. Istnieje taki zakaz wprowadzony przez mieszkańców. Jest to zgodne z ekologią, która jest bardzo ważna w ich życiu. Można tam dotrzeć rowerem, piechotą. Niedaleko jest stacja metra i przystanki autobusowe. Szczególnie rower w Danii jest naprawdę bardzo popularny.

Jeszcze inna kwestia, która wzbudza kontrowersje - zakaz fotografowania. Miałaś ze sobą  aparat?
Tak. Robiłam zdjęcia. Zapytałam tylko wcześniej konkretnych osób, czy mogę im zrobić zdjęcia. Dostałam bez problemu zgodę. Słyszałam historię, że ktoś nie pytał i miał potem bardzo nieprzyjemne sytuacje, np. zabrano mu aparat. Ten zakaz był wprowadzony w 1994 roku. Przypuszczam, że został on wprowadzony w celu ochrony prywatności mieszkańców Christianii w szczególności, że Christiania stała się bardzo atrakcyjnym turystycznie miejscem. Być może także dlatego, żeby nie było żadnych kompromitujących zdjęć, które mogłyby być jakimś nieprzychylnym argumentem dla władz czy innych nieprzychylnych im osób.

Ale zakaz fotografowania kojarzy się z muzeum...
Czy można to określić  swego rodzaju muzeum? Chyba nie. Nie można ich potraktować jako eksponatów. Ta społeczność żyje i ewoluuje. Ma prawie 40 lat. Zmienia się, ale pewne ideały ciągle są aktualne. To nie jest skansen. 

Początkowe ideały, jak nieużywane przemocy, wolność samostanowienia i wolność używania miękkich narkotyków odeszły w niebyt. 
Nie do końca odeszły w niebyt. Oczywiście, ci ludzie też się zmieniają. To banał, ale zawsze zmienia nas życie i czas. Społeczność się zmienia. Jeśli komu to nie odpowiadało, to wyprowadzał się stamtąd. 

Czyli zarzut, że Christiania powoli staje się  atrakcją turystyczną, bo dopiero w weekend zaczyna żyć, jest trafny?
W pewnym sensie tak, ale przecież  im to pomaga „przeżyć", turyści wydają tam pieniądze i przysparzają miejscu sympatii. Z drugiej strony to rzeczywiście zarzut, że zaczynają się komercjalizować i sprzedawać swoje ideały. 

Kolejny zarzut dotyczący Christianii jest taki, że to mekka narkomanów.
Nie ma już tego, że na głównej ulicy Pusher Street są wystawione kramy z miękkimi narkotykami do wyboru do koloru. Owszem, można je kupić tak jak wszędzie, tak jak w Warszawie, Paryżu czy Berlinie. 

Nie jest jednak tam łatwiej je kupić?
Nie wiem, bo nie próbowałam, ale też nikt nigdy tam do mnie nie podszedł i mi niczego nie proponował. Choć z tego, co słyszałam, jest jednak łatwiej.

W czasach hipisów, latach 60. i 70. zdarzały się próby tworzenia takich dzielnic. Dlaczego tylko Christianii udało się przetrwać?
Bo pewne zasady, na których powstała, są wspólne z zasadami Duńczyków, np. prawo do wolności, równość czy choćby ekologia. Znaleźli podatny grunt na to, co chcieli zrobić. W Polsce to się nie udało, nie było nawet takich prób, bo panował siermiężny komunizm, poza tym jesteśmy chyba zbyt konserwatywnym społeczeństwem. 

Rozmawiała: Marta Chowaniec
(marta.chowaniec@dlastudenta.pl)