Książka jest studentowi obca?

Blisko połowa osób w przedziale wiekowym 20-29 lat, do której należą również studenci, nie przeczytało w minionym roku żadnej książki. Mimo tego, jak wykazały badania Pracowni Badań Czytelnictwa przy Bibliotece Narodowej, studenci zaraz po osobach starszych są i tak grupą czytająca najwięcej. Po jakie lektury lubią sięgać?

Coroczne badania poziomu czytelnictwa są zatrważające. Okazuje się, że Polacy coraz rzadziej sięgają po książkę, wybierając Internet jako podstawowe źródło informacji i rozrywki. Grupą, która w tych mało optymistycznych statystykach wypada nie najgorzej, są studenci, dla których książka wciąż nie jest czymś obcym. Jak wykazały badania Pracowni Badań Czytelnictwa przy Bibliotece Narodowej, studenci zaraz po osobach starszych są grupą czytająca najwięcej. Co lubią czytać? Jakiego typu literatura jest najpopularniejsza wśród młodych ludzi?

Wśród krajów europejskich liderami w czytelnictwie są Szwedzi. Z przeprowadzonych w 2013 r. badań wynika, że pomiędzy 2007 a 2013 r. 65 % Szwedów więcej niż 5 razy w roku sięgnęło po książkę. Tuż za Szwedami są Holendrzy z wynikiem 52 % i Dania z wynikiem 51 %. Polska uplasowała się dużo dalej. Na 28 miejsc zajęliśmy 24. W Polsce jest dokładnie odwrotnie. Już blisko 60 % Polaków nie czyta nic.

Z przeprowadzonych w 2010 roku badań Biblioteki Narodowej wynika, że w Polsce czyta 44% Polaków. Do grupy tej należą uczniowie, studenci oraz osoby z wyższym wykształceniem. Spośród 388 osób w przedziale wiekowym 20-29 lat zapytanych o to, czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy przeczytało w części lub w całości jakąkolwiek książkę , aż 49 % odpowiedziało, że nie przeczytało żadnej, 39 % przeczytało od 1 do 6 książek, a 12 % sięgnęło po więcej niż 7 książek. 48 % badanych w ciągu ostatniego miesiąca nie przeczytało tekstu dłuższego niż 3 strony. Z badań wynika, że wciąż książka jest bliższa kobietom niż mężczyznom.

Jeśli już czytają, to sięgają nie tylko po te książki, które związane są z dziedziną, którą studiują. Często czytają to, co lubią i to, co umożliwia im rozwijanie własnych zainteresowań. Bardzo chętnie sięgają po powieści fantastyczne, kryminalne i psychologiczne. Rzadziej interesują się poezją. Część studentów, głównie młodych mężczyzn, lubi książki o tematyce historycznej.

Wielu studentów w każdej wolnej chwili sięga po dobrą lekturę. Jedną z takich osób jest Monika, studentka etnologii i polonistyki. - Lubię przede wszystkim literaturę pisaną dobrym i oryginalnym językiem. Interesują mnie książki oparte na faktach, mówiące coś o świecie i relacjach międzyludzkich. Chętnie sięgam po pozycje z dobrze zarysowanym wątkiem psychologicznym. Odprężam się przy kryminałach i literaturze podróżniczej.

Monika, jak typowy student polonistyki przywiązuje szczególną wagę do książek, które czyta. Zwraca uwagę nie tylko na opowiedzianą historię, ale również na język jakim napisane jest to, co czyta. - Książka, którą ostatnio przeczytałam i którą mogłabym wszystkim polecić jest „Ręce precz od tej książki” Jana van Helsinga – mówi Monika.

Czytają nie tylko humaniści

Wydawałoby się, że książki budzą zainteresowanie jedynie studentów kierunków humanistycznych. Nic bardziej mylnego! Jak wynika z rozmów, które przeprowadziliśmy, także studenci kierunków ścisłych i przyrodniczych interesują  się literaturą. Taką osobą jest Sebastian, student stomatologii, który w książkach poszukuje głównie ciekawej fabuły, akcji i interesujących wątków.

- Uwielbiam książki wielowątkowe, trzymające w napięciu i wymagające skupienia, zmuszające do refleksji. Ostatnio szczególnie spodobały mi się dwie książki, jedna z nich to „Wyznaję” Jaume Cabre, a druga „Zapach miasta po burzy” Olgierda  Świerzewskiego.

W poszukiwaniu porywającej akcji

Tym, czym kusi literatura jest często interesująca i porywająca akcja, która sprawia, że książkę można pochłonąć zaledwie w kilka godzin. Dodatkowym elementem budzącym szczególne zainteresowanie wielu czytelników jest możliwość poznawania bogatej i złożonej psychiki bohaterów. W książkach lubimy bohaterów nietuzinkowych, tajemniczych, których działania są nie do końca zrozumiałe.

- Lubię literaturę, w której dzięki zarysowanej, pełnej zwrotów akcji można odkrywać i analizować intrygującą, często złożoną psychikę postaci. Uwielbiam kryminały i książki, w których analizowana jest psychika bohatera i w której bogata fabuła łączy w sobie wiele nieoczekiwanych, pełnych zwrotów akcji wydarzeń. Czytam je zazwyczaj z zapartym tchem - mówi Kamila, studentka medycyny. - Moja ulubiona książka to „Poczwarka” Doroty Terakowskiej. W niej jest wszystko to, co lubię – dodaje Kamila.

Fantastyka coraz bardziej popularna

Śledząc wydawane coraz to nowsze pozycje książkowe oraz wyświetlane produkcje filmowe łatwo zauważyć, że porywa również magia. Fantastyka zyskuje coraz więcej zwolenników w różnym przedziale wiekowym. Nie tylko dzieci, ale i dorośli sięgając po książkę chcą uciec w pobudzający wyobraźnię, tajemniczy świat magii.

- Lubię czytać fantastykę i horrory, bo przedstawiają świat magiczny i niedostępny dla nas. To czysta fantazja -  mówi Paweł, student psychologii. Paweł, jak typowy miłośnik fantastyki jest fanem „Zmierzchu”. - Tak, „Zmierzch” to moja ulubiona książka - śmieje się Paweł  Spodobała mi się też „Star Wars: Dziedzictwo Mocy” - dodaje.

W odkrywaniu historycznych faktów

Zainteresowanie, szczególnie wśród mężczyzn, budzą książki poruszające tematykę historyczną. Wielu studentów interesuje się literaturą faktu oraz powieścią historyczną.

Daniel, student mechaniki i budowy maszyn o swoich czytelniczych upodobaniach mówi tak: - Szczególnie upodobałem sobie literaturę historyczną i historyczno-fantastyczną. Bardzo intrygują mnie również książki z dziedziny psychologii społecznej i relacji międzyludzkich. W wolnych chwilach lubię się również oddawać rozważaniom w tekstach religijno-naukowych o zabarwieniu zarówno historycznym jak i metafizycznym. Książki, które bym polecił to „Z dziejów Husarii” Radosława Sikorskiego i „Wilki Dwa” Friedricha Szusaka. Spodobała mi się też książka Grzegorza Korczyńskiego pt. „Polscy spadochroniarze”.

Ile osób tyle gustów. Upodobania czytelnicze są niezwykle różnorodne. Każdy z nas sięgając po książkę szuka w niej czegoś innego. Jak wskazują opinie czytelników, czytamy książki z wielu powodów. Zazwyczaj chcemy zanurzyć się w świecie fantazji, przeanalizować bogatą psychikę bohaterów, poznać nowe, ciekawsze oblicza  historii  lub po prostu przeczytać   ciekawą historię. Mimo wciąż spadającego poziomu czytelnictwa, wśród studentów moda na czytanie nie przeminęła. Optymistyczny jest fakt, że poza obowiązkowymi na studiach książkami sięgają w wolnych chwilach również po inne, różnorodne książkowe pozycje.

Joanna Matuła

Fot. 1 Krzysztof Zatycki

Fot. 2 pixabay.com