Jak zostać wziętym prawnikiem?

Co może zrobić student prawa, żeby w przyszłości zostać wziętym prawnikiem? Z Tomaszem Wardyńskim, adwokatem, wspólnikiem założycielem kancelarii Wardyński i Wspólnicy rozmawia Justyna Zandberg-Malec

Co by Pan radził studentom, którzy stoją na początku swojej drogi zawodowej?
Paradoksalnie – nie podejmować za wcześnie pierwszej pracy. Powiedziałbym nawet, że im później, tym lepiej. Oczywiście warto mieć kontakt z instytucjami stosującymi prawo, czyli np. z sądami, ale na etapie studiów należy zwrócić uwagę na pozazawodowy rozwój osobisty. Później może brakować na to czasu, a trzeba czasu, żeby rozwinąć światopogląd w wielu dziedzinach niezwiązanych z prawem. To zaprocentuje, kiedy w późniejszej pracy będzie można ekstrapolować doświadczenia z innych pól, takich jak sport czy kultura.

Prawnik musi mieć wyczucie psychologii, inteligencję emocjonalną – tego się nie zdobędzie, nie funkcjonując czynnie w autentycznym, pozaprawnym środowisku. Każdy spór i transakcja są przecież osadzone w psychologii, zawsze dochodzi do konfliktu interesów. Trzeba umieć wyciągać odpowiednie wnioski z reakcji ludzi. W tym sensie dyletanctwo, rozumiane jako pozaprawne doświadczenie życiowe, jest warunkiem kreatywności. Wykonywanie tego zawodu jest prawdziwą frajdą, gdy do czysto prawnej spekulacji można dołożyć software pozaprawny.

Czyli ważniejsza jest autentyczna pasja, a nie mrówcza praca?
Zdecydowanie. Praca jest niezbędna, ale bez pasji człowiek szybko zostanie nią przygnieciony. Pracując z przyjemnością, człowiek nie czuje, że pracuje.

Wielu młodych ludzi decyduje się na studia prawnicze dla pieniędzy. Jeśli to jest główny cel, nie warto zostawać prawnikiem. Naprawdę są zajęcia, w których profity są zdecydowanie wyższe – a na pewno korzystniejszy jest stosunek nakładu pracy do osiąganych korzyści materialnych.

Prawnik nie prowadzi w ścisłym sensie działalności gospodarczej. Jego praca w dużej mierze polega na wykonywaniu funkcji publicznej. Owszem, świadczy usługi na rzecz klienta, ale przede wszystkim służy wymiarowi sprawiedliwości. Swoją pracą przyczynia się do umocnienia rządów prawa.

Na co zwrócić uwagę, wybierając konkretną specjalizację? Czy kierować się upodobaniami, czy lepsze jest podejście rynkowe?
Podejście rynkowe jest ważne, ale na dobrego specjalistę zawsze znajdzie się miejsce na rynku. Można zrobić sobie listę popularnych specjalizacji i przymierzyć się do którejś z nich, ale zapotrzebowanie rynkowe nie powinno być kluczowym kryterium. Tak naprawdę na najlepszych specjalistów, tych wykonujących zawód z pasją, zapotrzebowanie będzie zawsze.

A może warto podjąć równolegle inne studia?
Studia są cenne, jeśli człowiek ma autentyczne zainteresowania. Ale nie warto tego robić tylko po to, żeby zdobyć drugi dyplom. Faktem jest, że prawnik musi być erudytą, musi mieć szeroką wiedzę ogólną. A już na pewno, o czym była mowa wcześniej, musi być dobrym psychologiem. I to każdy prawnik, nie tylko sądowy. Również taki, który do sądu nigdy nie chodzi, tylko zajmuje się doradztwem. Ważne jest swoiste wyczulenie na drugiego człowieka. Dodatkowe studia mogą, ale nie muszą w tym pomóc.

Natomiast na pewno warto być obeznanym z różnymi kulturami. W dzisiejszym świecie nie sposób nie przywiązywać wagi do elementów międzynarodowych w wykształceniu i w doświadczeniu kandydatów. Warto mieć kontakt z wieloma środowiskami, nie zasklepiać się w środowisku jednego kraju. To zresztą pomaga pozbyć się kompleksów. W każdym razie dobrze, jeśli horyzonty intelektualne i zawodowe przyszłego prawnika nie ograniczają się do polskiego podwórka.

Właśnie: jakie są cechy idealnego prawnika?
Przede wszystkim wyobraźnia, która obejmuje szerokie horyzonty intelektualne oraz odwagę i brak oportunizmu w myśleniu. Prawnik musi umieć łączyć myślenie abstrakcyjne z praktycznym, czyli dopatrywać się ogólnych zasad zawartych w szczegółowych przepisach, a zarazem szukać rozwiązań, które w konkretnym przypadku będą najlepsze. Najważniejsze to dostrzegać cel, jakiemu prawo ma służyć, i nie bać się interpretować prawa przy użyciu wszelkich wykształconych przez naukę wykładni. Nie chodzi o to, żeby tylko znać przepisy i stosować je w sposób literalny.

Zgodnie ze stereotypem prawnik, zwłaszcza w dużej korporacji, to człowiek siedzący do późna w biurze. Czy prawnik ma czas na życie prywatne?
Oczywiście. Inaczej nie będzie dobrym prawnikiem. W tej pracy ważniejsze niż techniczna biegłość jest doświadczenie życiowe, wspomniane już kompetencje psychologiczne. Tego nie da się osiągnąć bez równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Zresztą firma jako zespołowa forma wykonywania zawodu ma poważne zalety. Gdy człowiek musi złapać oddech, sprawę czy klienta może przejąć kolega.

A jak zrobić dobre wrażenie na pracodawcy?
Żeby przekonać pracodawcę, trzeba samemu być przekonanym. To widać na pierwszy rzut oka. Ważne jest, by kandydat miał wyobrażenie o istocie zawodu i autentycznie chciał w nim pracować, a nie przychodził do kancelarii z braku innego pomysłu na życie czy z fascynacji samą otoczką, jaka towarzyszy wykonywaniu tej pracy. Nie chodzi przecież o to, żeby zatrudnić kogoś, kto potem w pracy będzie się męczyć.

Żeby sprawdzić, czy ta praca nam odpowiada, warto korzystać z każdej okazji, by choć na chwilę wcielić się w rolę prawnika praktyka. Chodzi mi o kliniki prawa, turnieje takiej jak moot courts czy konkursy dla studentów. W takich konkursach od razu zwraca na siebie uwagę ktoś, kto rozwiązując problem dobrze się bawi. Może nawet niekoniecznie argumentuje najsłuszniej, ale widać, że to go pociąga. To jest najważniejsze. Wiedza i doświadczenie przyjdą potem.

Zapraszamy również do udziału w konkursach :
https://studia.dlastudenta.pl/artykul/Konkurs_Talenty_Podatkowe,64396.html
https://studia.dlastudenta.pl/artykul/Czwarta_Interwencja_Mlynarza,64397.html

Rozmawiała: Justyna Zandberg-Malec